Kilimanjaro ismini duyunca akla ilk gelenlerden biri ünlü ABD’li yazar Ernest Hemingway’in ‘’Kilimanjaro’nun Karları’’ romanıdır. Yakın dönem edebiyat tarihinin bu ikonik eserinin adını ilk kez duyanlarda hep şu merakın olduğundan eminim: ‘’Kilimanjaro’da kar mı varmış?’’
Kara kıta Afrika’nın adını bembeyaz karlarla bir arada anmak, Kilimanjaro Dağı’nı tanımamış olanlar için saçma bir edebi oyun gibi kulağa gelebilir. Ancak gerçekten de Afrika’nın bu dev dağ kütlesi ta uzaklardan dahi görülebilen buzullara ev sahipliği yapmaktadır. Gerçekten de Afrika kıtasında, ekvatora sadece enlem 3 derecesi uzaklıktaki bir bölge için son derece sıra dışı bir coğrafi durum değil mi ?
Kilimanjaro’da trekking turlarına başladık…
Yaklaşık 8000 km uzunluğunda ve 7400 km genişliğindeki kadim kıta Afrika’nın en yüksek dağı olan Kilimanjaro Dağı 5895 m yüksekliktedir. Afrika’nın çatısı olarak adlandırılan Kilimanjaro Dağı’na her yıl ortalama 40.000 civarında insan gidiyor.
Bunların bir çoğunun hedefi ise kıtanın en yüksek doruğuna tırmanmak. Böylesine büyük bir kıtasal alandaki en yüksek dağ payesini almak bu kadar çok ziyaretçi çekmek için tek başına elbette yeterli görünmüyor. Kilimanjaro Dağı’nı bu kadar çekici yapan bir çok faktör daha var. Bunlardan en önemlisi eş yükseklikteki diğer dünya zirvelerine göre tırmanış rotalarının çok çok daha kolay olması.
Dağın doruğuna giden birçok rota var. Alternatifleriyle birlikte yaklaşık 8 farklı rotasından, birkaç günden bir haftaya kadar uzayan sürelerde bu dağın zirvesine hiçbir teknik dağcılık problemi aşmaksızın tırmanmak mümkün. Elbette söz konusu olan şey yüksek irtifa olduğunda ne kadar kolaylaştırılmış güzergâhlar olsa da yürüyüşçülerin yüksek irtifada hareket etmenin zorluklarıyla mücadele etmesi gerekir.
Bu özelliklerinden dolayı Kilimanjaro tırmanışları dağcılık etkinliği olarak değil de yüksek irtifa doğa yürüyüşü etkinliği olarak daha çok anılıyor. Daha teknik bir yaklaşımla da bu tırmanışı dağcılık sınıflandırmasında oldukça kolay olarak, doğa yürüyüşü zorluk sınıflandırmasında ise zorca bir yüksek irtifa etkinliği olarak nitelemek yanlış değil.
Özellikle 7 kıtanın en yüksek zirvelerine tırmanmak hedefinde olan ‘’ 7 Zirve’’ cilerin de en kolay zirvelerinden biri bu dağ. Genelde de bu projeyi hedefleyenler Kilimanjaro Dağı’nı ilk sıraya alıyorlar. Böylelikle hem yükseklerdeki fiziksel ve psikolojik performanslarını görebiliyorlar hem de bir hedefi daha geride bırakmış oluyorlar.
Kilimanjaro Dağına yapılan tırmanışlar tam da yüksek irtifa yürüyüşlerinin tadına bakmak isteyen meraklı doğa gezginleri, sınırlarını biraz daha zorlamak isteyen azılı doğa sevdalıları, kendine güvenen doğa yürüyüşçüleri içindir. Bir tarafıyla tadında ve güvenli fiziksel bir mücadele bir yanıyla da tüm dağ tırmanışları gibi içsel bir yolculuktur.
Kilimanjaro’nun doruğuna doğru bir seyahat gezegenin en eski kıtasında bambaşka hayatlara şahit olmak ve kendi dünyamıza konfor alanımızın dışından bakmak için önerilen kontrollü maceradır.
Yalnızca bir dağ doruğuna ulaşmak değil…
Doruğa ulaşmayı başaranların kazanımları elbette sadece yüksek bir dağa tırmanmış olmak ya da Afrika kıtasının en yüksek noktasında bulunmuş olmaktan ibaret değil. Bu volkanik kütle oldukça özel bir dağ.
Aslında Kilimanjaro diye adlandırılan kütle 3 büyük volkanın eşzamanlı olarak patlaması ve birleşmesiyle oluşmuş. Shira-Mawenzi ve Kibo volkanları deformasyona uğrayarak birleşiyorlar ve Kilimanjaro alanını oluşturuyorlar. Bu büyük volkanik kütle dünyanın tek başına ayakta duran en büyük volkanik kütlesi ( Stratovolkano ) olarak biliniyor.
Kibo ana kütlesinin üstündeki devasa kraterinin etrafında dağın en yüksek noktası olan Uhuru Zirvesi de bulunuyor. Uhuru Doğu Afrikalıların yerel dili olan Swahilice’de özgürlük anlamına geliyor. Kilimanjaro bir ulusal park ve bunca talebe rağmen olabildiğince sıkı kurallara bağlı olarak işletiliyor.
Dünyanın en iyi işletilen milli parklarından biri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu kütle üzerinde orman sınırı da oldukça yüksek. 2800 m irtifalara kadar sık yağmur ormanları devam ediyor. 4000 m ve biraz üzerinde ise subalpin kuşağı bitki örtüsü yaşamaya devam ediyor.
Eteklerindeki yağmur ormanları son derece zengin ve sık. Dağın eteklerinde de Afrika’nın eşsiz yaban hayatının bir bölümü bulunuyor. 140 memeli türünün 7’si primatlar ( maymungiller ), 25’i etobur türler, 25’i antilop türü ve 24’ü yarasa türüdür. 179 tür de kuş bulunuyor.
Dağa dair bütün bu özelliklerin yanı sıra bulunduğu bölge Kilimanjaro’ya yapılacak seyahatleri daha da zenginleştiriyor. Tanganyika bölgesinde Tanzanya Kenya sınırında yer alan dağa yapılan seferler çoğu zaman bölgenin eşsiz yaban hayatını barındıran milli parklarda ve koruma alanlarında yapılan safarilerle taçlandırılıyor.
Doğu Afrika’da Tanzanya dünyadaki safarinin başkentidir. Kilimanjaro tırmanış seyahatleri için ulaşılan Arusha ve Moshi kentleri ise yoğunlukla gidilen milli park ve koruma alanlarına yolculukların da başladığı noktadır.
Zengin bitki örtüsü, bereketli toprakları, Afrika yerlilerinin yerleşimleri, kültürleri Kilimanjaro yolculuğuna çıkan gezginlerin yolu üzerindeki cazibe noktaları olacaktır.
Dağlarda ve doğada keşif gezileri yapmanın bir diğer güzel yanı da yapılan yolculukların bu zenginliklerle anlamının artmasıdır. Yaban hayatından, bitki örtüsüne, Kilimanjaro eteklerinde tarım ve hayvancılıkla hayatlarını sürdüren Chaggalardan, Doğu Afrika savannahlarının vatansız göçebeleri Masailere birçok zenginlik ziyaretçileri bekler.
Bu etnik cümbüşte kıyafetlerden, yerel danslara kadar uzanan rengârenk kültür çeşitliliği Kilimanjaro Dağı’na yapılan seyahatlerin katma değerleridir.
Kilimanjaro küresel iklim değişikliği nedeniyle en hızlı değişime uğrayan dağlardan biridir. Maalesef hızla eriyen buzulları eteklerindeki tarım arazileri ve yaşam alanlarını kuraklık tehdidi altında bırakıyor.
Her yıl bölgeye gelen 40.000 kişinin haklı sebepleri arasında bu dönüşsüz değişimden önce Kilimanjaro’yu görebilmek de var. Umarım bu yazının okuyucuları da bir gün bu özel dağı ziyaret eder, Afrika’nın zenginliğinin tam ortasındaki bu keşfi doyasıya anılarının arasına alır.
Yazan: Ercan Selim KOLBAKIR
Kilimanjaro Hakkında Bilgi Kilimanjaro’daki Trekking Turları