Kuzey Işıkları’ nı mutlaka duymuşsunuzdur. Kutup bölgelerinde gece karanlığının içinde gökyüzünde dalgalanan ve çoğunlukla yeşil renkte görülen bu gizemli ışıklar doğanın en büyüleyici gösterileri arasında yer alır.
Kuzey Işıkları bazen de kutup aurorası, aurora borealis ya da bazen sadece aurora diye de adlandırılabiliyor. Roma mitolojisinde şafak tanrıçası olan Aurora’ nın ismini bu doğa olayına ünlü astronom Galileo Galilei vermiş.
Güneşte meydana gelen patlamalar ile ortaya çıkan elektrik yüklü parçacıkların dünyaya yaklaşınca manyetik etki ile kutuplara yönelmesi ve atmosfere girince ışıma oluşturması bu görsel şölenin asıl sebebi, haliyle aslında auroralar sadece kuzey kutbunda değil güney kutbunda da görülebiliyor. Ulaşımı zor ve imkanları kısıtlı olan güney kutbu bölgesinde ışıma miktarı da çok daha az, bu nedenle bizler daha çok Kuzey Kutup Halkası ve Aurora Ovali’ ne dikkatimizi yoğunlaştırıyoruz.
Güneş yüzeyinde sürekli patlamalar oluyor, uzaya savrulan parçacıklar her yöne dağılıyor. Bazen bu aktivite çok yoğun, bazen de son derece sakin oluyor. Güneş aktivitesinin fazla olduğu dönemlerde daha fazla ışıma oluşması nedeniyle aurora görme olasılığı da artıyor.
Auroralar atmosferin 80 kilometre ve daha fazla yükseklerinde görülür. Işımalar iyonize azot ve oksijen atomlarının elektron kazanması ya da temel enerji düzeyine dönmesi sonucu foton salınımı oluşmasıyla ortaya çıkar. Bir aurora’nın rengi, Güneş’ten gelen elektronlarla hangi gazın etkileşime geçtiğine ve arada ne kadar enerji değiş tokuş edildiğine bağlı. Örneğin, oksijen yeşilimsi-sarı bir ışık yayıyor, azot ise genellikle mavi bir renk veriyor.
Güneşten savrulan parçacıklar Dünya’ya ortalama 4 günde ulaştığından, ışıkların ne yoğunlukta olacağı sadece 4 günlük tahminlerle verilebiliyor. Bunun yanında gökyüzünün bulutsuz ve alabildiğine karanlık olması çok önemli. Gündüz saatlerinde aurora görmek mümkün değil, ay ışığında, dolunay zamanı ve şehir ışıklarına yakın yerlerde ise mevcut ışıklar aurora ile karışabilir, zayıf ışımalar hiç farkedilemeyebilir ya da renkler net görülemeyebilir.
Kuzey Yarımküre arktik halkası içinde bulunan, yani Kuzey Kutbu’ na yakın ülkelerde gecelerin uzun sürdüğü kış aylarında kuzey ışıklarını görebiliyoruz. Bölgede Noel Baba’ nın Antalya’ dan sonra ikinci evi olan Finlandiya’ nın Rovaniemi şehri ulaşım imkanları, konaklama seçeneklerinin ve kar aktivitelerinin çeşitliliği ile ön plana çıkıyor. Burada gündüz saatlerinde Noel Baba Evi’ni, buzdan kaleleri ziyaret etmek, şehir yakınındaki çiftliklerde ren geyikleri ve husky köpeklerini görmek te mümkün.
Rovaniemi’ ye bir saat uzaklıktaki Kemi’ de kar motosikleti ile Baltık Denizi üzerinde safari yapmak, buzkıran gemisine binmek, Tornio’ da ise İsveç sınırında çifte yılbaşı kutlamak mümkün.
Daha kuzeyde Inari kasabası, Norveç’ te Lofoten Adaları, Kanada’ da Calgary kayak merkezi, Alaska’ da Anchorage şehri ve çevresi, ayrıca İzlanda’ nın her yeri kuzey ışıklarını görmek için değerlendirebileceğimiz alternatif bölgeler.
